Thị trường Forex, hay còn gọi là thị trường ngoại hối, là thị trường tài chính lớn nhất và có tính thanh khoản cao nhất trên thế giới. Với khối lượng giao dịch mỗi ngày vượt hơn 6 nghìn tỉ USD, thế giới Forex mang đến cơ hội sinh lợi lớn cho mọi người, kể cả những nhà giao dịch chuyên nghiệp lẫn cá nhân. Tuy nhiên, đối với người mới gia nhập thị trường, việc nắm bắt cơ chế hoạt động của thị trường và làm quen với những thuật ngữ mới có thể là thách thức lớn. Trong bài viết này, chúng ta sẽ điểm qua những kiến thức cơ bản về thị trường Forex, các khái niệm cốt lõi, nhân tố tác động đến thị trường và những thuật ngữ quan trọng, nhằm giúp bạn thiết lập bàn đạp vững chắc cho hành trình giao dịch của mình.
Thị trường Forex là gì?
Thị trường Forex là một thị trường phi tập trung có quy mô toàn cầu, nơi diễn ra các giao dịch mua và bán các đồng tiền. Không như thị trường chứng khoán vận hành trên các sàn tập trung, giao dịch Forex diễn ra trực tiếp giữa các bên liên quan (OTC), và thường thông qua nhà môi giới hoặc các tổ chức tài chính. Giao dịch Forex liên quan đến việc đổi một loại tiền tệ sang một loại tiền tệ khác, và chúng sẽ được giao dịch theo cặp, ví dụ như EUR/USD (đồng euro và đô-la Mỹ) hoặc GBP/JPY (bảng Anh và Yên Nhật).
Một trong những đặc điểm nổi bật của thị trường Forex là nó hoạt động suốt 24 tiếng mỗi ngày, 5 ngày mỗi tuần, nhờ vào tính toàn cầu của nó. Khung giờ giao dịch sớm nhất sẽ diễn ra tại vùng châu Á-Thái Bình Dương, rồi chuyển sang châu Âu và cuối cùng là Bắc Mỹ. Lợi thế này tạo ra nhiều cơ hội vàng cho các nhà giao dịch, dù họ ở múi giờ nào đi nữa.
Thị trường Forex hoạt động như thế nào?
Thị trường Forex là nơi mua bán các cặp tiền tệ. Giá trị của mỗi cặp sẽ dao động tùy vào các tác nhân kinh tế và địa chính trị ở các quốc gia liên quan. Chẳng hạn, nếu bạn tin rằng đồng euro sẽ tăng giá so với đô-la Mỹ, bạn nên mua cặp EUR/USD. Ngược lại, nếu bạn cho rằng đồng euro sẽ hạ giá, bạn sẽ bán cặp EUR/USD.
Trong một giao dịch Forex, bạn sẽ mua hoặc bán một đơn vị tiền tệ so với đơn vị còn lại. Mỗi cặp sẽ có hai mệnh giá: giá chào mua (bid) và giá chào bán (ask). Giá chào mua là số tiền mà thị trường sẵn sàng trả cho một đồng tiền, và giá chào bán là số tiền thị trường muốn bán ra.
Ví dụ, nếu cặp EUR/USD được báo giá 1,15000/1,15005, tức là với mỗi đồng euro, bạn có thể mua 1,15005 USD (giá chào bán) hoặc bán nó với giá 1,15000 USD (giá chào mua).
Phân loại các cặp tiền tệ và ví dụ
Các cặp tiền tệ được chia ra thành ba hạng mục chính:
- Cặp tiền chính: Đây là những cặp được giao dịch phổ biến nhất, chẳng hạn như EUR/USD, GBP/USD, và USD/JPY. Những cặp này thường có tính thanh khoản cao và chênh lệch giá thấp.
- Cặp tiền phụ: Đây là những cặp không bao gồm USD, nhưng vẫn có những đồng tiền lớn mạnh khác, chẳng hạn như EUR/GBP, EUR/JPY và GBP/CHF.
- Cặp ngoại lai: Đây là những cặp bao gồm một đồng tiền chính và một đồng tiền từ thị trường mới nổi, chẳng hạn như USD/SGD (đô-la Mỹ và đô-la Singapore) và EUR/ZAR (đồng euro và đồng rand Nam Phi). Các cặp ngoại lai thường biến động nhiều hơn và có tính thanh khoản thấp hơn so với các cặp tiền chính và phụ, tức là khả năng sinh lời lẫn rủi ro cũng sẽ cao hơn.
Các khái niệm và thuật ngữ trọng yếu
Trước khi đi sâu vào thế giới giao dịch, bạn cần phải làm quen với những thuật ngữ dùng trong giới Forex. Sau đây là một vài thuật ngữ quan trọng nhất:
- Pip: Một pip (viết tắt của từ percentage in point) đại diện cho dao động giá nhỏ nhất trong tỉ giá Forex, thường là 0,0001 cho hầu hết các cặp tiền tệ (ngoại trừ Yên Nhật thì 1 pip = 0,01). Ví dụ, nếu cặp EUR/USD dao động từ 1,1150 lên 1,1151, tức là nó đã có dao động 1 pip.
- Vị trí thập phân: Trong giao dịch Forex, hầu hết tỉ giá các cặp tiền tệ đều được biểu hiện qua năm số thập phân, giúp cho dao động giá nhỏ nhất càng thêm chính xác. Chẳng hạn, cặp EUR/USD có báo giá là 1,11501, và khi nó dao động từ 1,11501 lên 1,11502 sẽ được gọi là dao động một pipette, hoặc một pip nhị phân.
- Đòn bẩy: Đây là công cụ giúp các nhà giao dịch kiểm soát một vị thế lớn hơn với số vốn nhỏ hơn. Ví dụ, nếu một nhà môi giới tung ra đòn bẩy 50:1, bạn có thể nắm giữ giao dịch trị giá 50.000 USD chỉ với 1.000 USD tiền vốn. Tuy đòn bẩy gia tăng tiềm năng kiếm lời, nó cũng khiến bạn đối diện với rủi ro cao hơn.
- Chênh lệch giá (spread): là chênh lệch giữa giá chào mua và giá chào bán. Nó đại diện cho khoản phí của nhà môi giới, và có thể thay đổi tùy vào điều kiện thị trường, tính thanh khoản, và cặp tiền tệ mà bạn muốn giao dịch.
- Kích thước lot: Trong Forex, một lot chuẩn đại diện cho 100.000 đơn vị của đồng tiền. Đối với các nhà giao dịch cá nhân thì sẽ có các kích thước lot nhỏ hơn như lot mini (10.000 đơn vị) và lot micro (1.000 đơn vị).
- Ký quỹ (margin): Đây là số tiền cần phải nạp vào tài khoản để mở một vị thế có đòn bẩy. Bạn có thể xem đây là tiền cọc, đóng vai trò làm tài sản thế chấp cho giao dịch của bạn. Nếu thị trường đi theo hướng không có lợi cho bạn, có thể bạn sẽ phải nạp thêm tiền để tránh bị yêu cầu bổ sung ký quỹ.
Các nhân tố ảnh hưởng đến giá tiền tệ
Giá trị của đồng tiền chịu ảnh hưởng của một vài tác nhân. Việc nắm rõ các tác nhân này là điều thiết yếu mà các nhà giao dịch Forex cần tiếp thu, vì chúng là nguyên nhân dẫn đến dao động giá. Dưới đây là một vài tác nhân chính:
- Lãi suất: Các ngân hàng trung ương kiểm soát mức lãi suất – một yếu tố tác động trực tiếp đến giá trị đồng tiền. Lãi suất cao thường thu hút đầu tư nước ngoài, tăng nhu cầu sử dụng đồng tiền của quốc gia đó, và giúp nó tăng giá.
- Dữ liệu kinh tế: Các chỉ báo kinh tế như GDP, lạm phát, tỉ lệ thất nghiệp và cán cân thương mại đều có thể ảnh hưởng đến giá trị của đồng tiền. Dữ liệu kinh tế càng vững mạnh thường sẽ giúp đồng tiền tăng giá và ngược lại, dữ liệu yếu kém sẽ khiến nó mất giá.
- Các sự kiện địa chính trị: Tình hình bất ổn chính trị, bầu cử, thiên tai và các tác nhân địa chính trị khác có thể khiến đồng tiền biến động giá. Ví dụ, những sự kiện như Brexit đã có tác động sâu sắc lên giá trị của bảng Anh.
- Tâm lý thị trường: Nhìn nhận của nhà giao dịch về bối cảnh thị trường trong tương lai cũng có thể tác động đến giá tiền tệ. Nếu họ cảm thấy lạc quan về kinh tế của một quốc gia trong tương lai, họ sẽ mua đồng tiền của nước đó, giúp nó gia tăng giá trị.
- Các sự kiện toàn cầu: Thiên tai, chiến tranh, đại dịch đều có thể tạo ra tâm lý bất an và khiến thị trường biến động dữ dội. Ví dụ, đại dịch COVID-19 đã gây ra những đợt tăng giảm mạnh trong thị trường Forex, khi các nhà đầu tư phản ứng trước tình trạng đóng cửa kinh tế hàng loạt trên thế giới.
Cách bắt đầu giao dịch Forex
Khởi động hành trình giao dịch Forex là một bước ngoặt đầy hứng khởi nhưng cũng không kém phần thách thức. Với cách tiếp cận đúng đắn, bạn hoàn toàn có thể tự tin tiến lên phía trước. Sau đây là trình tự các bước dành cho người mới bắt đầu:
- Chọn nhà môi giới đáng tin cậy: Hãy tìm đến một nhà môi giới uy tín như XLibre, với nền tảng tốt, chênh lệch giá thấp và dịch vụ chăm sóc khách hàng tận tâm. Bạn cũng cần kiểm tra xem liệu nhà môi giới được cấp phép và quản lý bài bản hay không, và có danh tiếng tốt trong ngành hay không.
- Mở một tài khoản giao dịch: Một khi đã chọn được nhà môi giới, hãy mở một tài khoản giao dịch. Tốt nhất là bạn hãy bắt đầu với tài khoản demo để thực hành giao dịch bằng tiền ảo, trước khi giao dịch bằng tiền thật.
- Tiếp thu kiến thức cơ bản: Hãy dành thời gian tìm hiểu kỹ những khái niệm then chốt như mô hình giá, phân tích kỹ thuật và quản trị rủi ro, đồng thời đầu tư vào các nguồn thông tin đào tạo và học hỏi từ những người giàu kinh nghiệm.
- Phát triển một kế hoạch giao dịch: Đây là điều kiện tiên quyết dẫn đến thành công. Hãy xác định mục tiêu, mức chịu rủi ro và chiến lược mà bạn muốn áp dụng. Một kế hoạch giao dịch sẽ giúp bạn duy trì tính kỷ luật và tập trung hơn vào những mục tiêu dài hạn.
- Khởi đầu khiêm tốn: Hãy bắt đầu giao dịch với các khoản tiền nhỏ nhằm giảm thiểu rủi ro và trau dồi kinh nghiệm. Chỉ khi bạn cảm thấy tự tin hơn thì hãy dần dần tăng kích thước vị thế.
- Theo dõi các thị trường: Duy trì cập nhật các tin tức kinh tế, sự kiện địa chính trị, xu hướng thị trường có thể ảnh hưởng đến giao dịch của bạn. Ngoài ra, hãy vận dụng phân tích kỹ thuật và cơ bản để đưa ra các quyết định sáng suốt.
Kết luận
Thị trường Forex là một thế giới rộng lớn với muôn vàn tiềm năng và cơ hội, nhưng nó cũng ẩn chứa nhiều rủi ro. Bằng việc nắm rõ kiến thức cơ bản, các tác nhân ảnh hưởng đến giá tiền tệ, và khái niệm trọng yếu như pip, chênh lệch giá, và đòn bẩy, bạn đã tạo được nền tảng để tiến đến thành công. Dù là người mới bắt đầu hay mong muốn mài giũa kỹ năng của mình, hoạt động giao dịch Forex có thể đem lại kết quả hoàn toàn xứng đáng khi có tư duy đúng đắn và sự chuẩn bị kỹ lưỡng. XLibre cung cấp tất cả các công cụ và sự hỗ trợ cần thiết để giúp bạn thành thạo trong giao dịch Forex, từ nền tảng giao dịch vững mạnh cho đến sự dẫn dắt chuyên môn.